Een operatie van een tumor in de endeldarm kan op verschillende manieren worden uitgevoerd.
Verschillende operatiemethoden
TAMIS (transanaal minimaal invasieve surgery)
Bij een oppervlakkig gelegen tumor in de endeldarm of een poliep die nog niet kwaadaardig is, kan de tumor via de anus (transanaal) worden verwijderd. Dit heet een Transanale Minimaal Invasieve Surgery (TAMIS operatie). Tijdens deze operatie worden via een buis instrumenten in de endeldarm gebracht. De endeldarm wordt opgeblazen met CO2. De chirurg verwijdert de tumor ruim. Hierbij wordt ook een deel van de endeldarmwand meegenomen. Hierna wordt de wond soms gehecht en soms opengelaten. Het weggehaalde weefsel wordt onderzocht. Afhankelijk van de uitslag van het weggenomen weefsel kan een aanvullende behandeling nodig zijn.
Doordat de operatie dichtbij de anus wordt uitgevoerd kan dit gevolgen hebben voor uw ontlastingspatroon, continentie en leven. Dit heet het 'LAR-syndroom' (verderop leest u hier meer over).
Complicaties
Bij een TAMIS kunnen complicaties optreden zoals een trombose/longembolie, nabloeding, LAR-syndroom, urinewegproblemen, koorts en darmperforatie. Ook kan het na de operatie nodig zijn om een stoma aan te leggen. U wordt hierover eerst uitgebreid geïnformeerd.
Rectum-amputatie (Abdomino-perineale resectie)
Als een endeldarmtumor dichtbij de anus ligt, kan het nodig zijn om, naast de endeldarm, ook de anus en een deel van de bekkenbodem te verwijderen. Dit is een grote operatie. Hierbij wordt de anus volledig weggehaald. Na deze operatie wordt er een definitief dikke darm stoma aangelegd.
Deze operatie kan plaatsvinden via een kijkoperatie of via een open buikoperatie.
Na de operatie heeft u wondjes in de buikwand. Daarnaast heeft u een grotere wond op de plek waar de anus zat. Soms ervaren mensen deze wond – en daarna het litteken – als verminkend.
Ook is er een kans dat de wond op de plek van de anus geïnfecteerd raakt. Daardoor moet de wond soms lange tijd verzorgd worden om hem goed te laten genezen. De wonde kan dan lange tijd pijnlijk zijn, vooral bij het zitten. Als u voor de operatie bestraald bent, heeft u meer kans op problemen bij de wondgenezing.
In het bekken liggen diverse zenuwbanen. Deze zenuwbanen sturen de geslachtsorganen en het urinestelsel aan. De zenuwbanen kunnen tijdens het verwijderen van de endeldarm beschadigd raken. Hierdoor kampt een aanzienlijk deel van de patiënten na een rectum-amputatie met seksuele problemen. Bij mannen betekent dit impotentie. Bij vrouwen: vaginale droogheid en urine gerelateerde problemen (incontinentie). De heeft meer kans op schade aan deze zenuwen als u voor de operatie bestraald bent.
Complicaties
Bij een rectum-amputatie kunnen complicaties optreden zoals een trombose/longembolie, wondinfectie, abces, re-operatie, seksuele problemen, urinewegproblemen en overlijden. Voor de operatie bespreekt uw arts dit uitgebreid met u.
Verwijdering van de endeldarm met behoud van de anus (Low Anterior Resectie)
Afhankelijk van het stadium van de endeldarmkanker kan het nodig zijn om de gehele of een deel van uw endeldarm te verwijderen. De endeldarm wordt verwijderd met het omliggende weefsel en de lymfeklieren en bloedvaten. Deze operatie gebeurt meestal met kijkoperatie (laparoscopie), waarbij soms ook een deel van de ingreep via de anus plaatsvindt.
Bij een kijkoperatie voert de chirurg de operatie uit via kleine sneetjes in de huid. Via deze sneetjes brengt hij de instrumenten naar binnen. Uw chirurg is ervaren in het uitvoeren van kijkoperaties. Daarom heeft deze techniek onze voorkeur. Toch kunnen er omstandigheden zijn, waardoor er gekozen wordt voor een open operatie. Ook kan tijdens een kijkoperatie blijken dat een open operatie toch nodig is.
Meest recent worden dit soort operaties ook steeds meer met de robot verricht. Binnen ons ziekenhuis gebruiken we hiervoor de Da-Vinci robot van Intuïtieve, dewelke uiteraard steeds via een aparte console wordt aangestuurd door uw chirurg.
Na het verwijderen van de endeldarm hecht de arts het uiteinde van de dikke darm en het overgebleven deel van de endeldarm weer aan elkaar. Deze verbinding noemen wij een naad of anastomose. Soms is het niet mogelijk om een verbinding te maken. Dan wordt een definitieve darmstoma aangelegd. Dit kan een verstandige keuze zijn: als u incontinentieproblemen heeft of als het risico op een eventuele lekkage van de verbinding groot is.
Voor de ingreep bespreekt de chirurg de voor- en nadelen van deze beide manieren met u.
Tijdelijk dunne darmstoma (protectief ileostoma)
Als er een verbinding wordt gemaakt, kan de verbinding tijdelijk beschermd worden door een dunne darmstoma. De dunne darmstoma wordt dan later tijdens een tweede, kleinere operatie, weer verwijderd.
Kans op lekkage (naadlekkage)
Als er een verbinding gemaakt wordt, kan deze een lekkage vertonen (naadlekkage). Afhankelijk van de grootte van de lekkage kan deze worden opgelost. Soms lukt dit helaas niet. Dan kan het nodig zijn om de verbinding op te offeren en wordt er een stoma aangelegd. Deze ingreep kan leiden tot verandering in uw ontlastingspatroon en uw leven.
Seksuele problemen en incontinentie
In het bekken liggen diverse zenuwbanen. Deze zenuwbanen sturen de geslachtsorganen en het urinestelsel aan. De zenuwbanen kunnen tijdens het verwijderen van de endeldarm beschadigd raken. Hierdoor kampt een aanzienlijk deel van de patiënten na een low anterior resectie met seksuele problemen. Bij mannen betekent dit impotentie. Bij vrouwen: vaginale droogheid en urine gerelateerde problemen (incontinentie). De heeft meer kans op schade aan deze zenuwen als u voor de operatie bestraald bent.
Complicaties
Bij een low-anterior resectie kunnen complicaties optreden zoals een trombose/longembolie, wondinfectie, naadlekkage, re-operatie, seksuele problemen, urinewegproblemen, LAR-syndroom en overlijden. Uw arts bespreekt dit voor de operatie uitgebreid met u.